EMAS: 'Zależy mi na tym, by dawać ludziom jakościową muzykę i żeby mówić o czymś, co jest dla mnie ważne' – rozmowa

Konrad Klimkiewicz (CKM.PL): Pomiędzy Twoją pierwszą i drugą płytą zrobiłeś sobie cztery lata przerwy. Trzeci krążek pojawił się z kolei po dwóch latach. Skoro to idzie coraz szybciej, to chyba mogę śmiało powiedzieć, że mam do czynienia z pełnoprawnym raperem.

EMAS: Nie przepadam za tym określeniem w tak oficjalnym tonie. Wolałbym na początku tytułować się tekściarzem...

Też nie, raczej traktuję to znacznie bardziej przyziemnie. Preferuję niszowe podejście i skrupulatne tworzenie fanbase'u. Nie porywam się na sięganie tych najwyższych, którzy tworzą muzykę dla mas. Rap nie jest też moim głównym źródłem utrzymania, więc nawet nie wiem jak to dokładnie nazwać. Wychodzę z założenia, że kiedy zaczynasz już to traktować jako pracę, to powoli przestajesz czerpać z tego przyjemność.

Dokładnie. Lubię pisać numery, lubię inspirować się różnymi rzeczami, często też spoza rapu. Prawda jest taka, że jak chcesz być dobrym zawodnikiem, to musisz słuchać tej muzyki, ale musisz też znać dużo innej muzyki i grzebać znacznie dalej. Mnie inspiruje to, co pokazuje się na Spotify na samym dnie. 

Nigdy nie myślałem o tym w sposób "ok, teraz zrobię eksperyment". Staram się poruszać w obszarze, w którym czuję się pewnie i stopniowo go poszerzać. Dotychczas te moje rzeczy były mocno rapowe, wręcz trueschoolowe. Kiedyś dużo słuchałem podziemnych graczy, jak chociażby Jimson czy Smarki Smark. Bardzo mi się podobają inteligentne teksty, trafne porównania i to niezwykle doceniam. Niewiele osób teraz to robi, bo niewiele osób w ogóle stawia na treść. Ważne jest to, by te numery wpisywały się w ramy popularności, co można zmonetyzować. Ja, będąc szczerym, mam na to wyje*ane. Nie rozkminiam tego w ten sposób. Oczywiście mam wsparcie z Koka Beats i wchodzi to w działanie profesjonalne, począwszy od ogarniania klipów, przez pomoc w prowadzeniu mediów społecznościowych, po rzeczy prasowe, ale cały czas traktuję to jako coś, co chce robić, a nie coś, co muszę. Cieszę się, gdy to przyciąga słuchaczy, ale nie chcę o to walczyć. 

"Każdy kawałek to kur*a singiel, tutaj nie dzwoni się na policję" (EMAS – Boiler room). Do każdego numeru podchodzę indywidualnie, czyli zawsze jak piszę, to wiem, że to jest to. Nie zastanawiam się nad tym, ile jeszcze numerów muszę nagrać, by wypełnić płytę, tylko wszystko się kręci wokół tego kawałka, który tworzę, bo każdy jest osobną historią i nie da się jej opisać, bez "wejścia" w nią. 

Pierwszy przykład z brzegu: kilka dni temu wróciłem z Islandii. Dużo tam przeżyłem, co momentalnie mnie zainspirowało. Poznawanie innych kultur, obserwowanie jak w takich miejscach ludzie żyją na co dzień, co mówią, co jedzą, jakie filmy oglądają – to generuje masę pomysłów, z których część mogę później przelać na papier. Wydaje mi się, że w dzisiejszych czasach raperzy nie przykładają uwagi do researchu. Nie czytają dobrych książek, nie szukają głębiej, nie myślą nad jakimiś porównaniami... W moim przypadku jest to nieskończone. Wiadomo, nie piszę codziennie i nie siedzę w każdej chwili nad jakimiś pojeb*nymi filmami tylko po to, by zaraz mieć o czym napisać. Staram się jednak ciągle poszerzać swoje horyzonty, by stale poznawać coś nowego. Raczej wygląda to tak, że zanim coś stworzę, to muszę się naładować tym wszystkim. Szukam tego po prostu.

Był taki moment, w którym nie pracowałem i głównie zająłem się pisaniem tekstów, ale szczerze mówiąc, nie było to za bardzo twórcze. Ja potrzebuję bodźców, by tworzyć. Potrzebuję pogadać z kasjerem w Żabce, potrzebuję dać żulowi kilka złotych i posłuchać jego historii, potrzebuję z kimś się pokłócić, komuś pomóc – krótko mówiąc, takie przyziemne sytuacje są mi niezbędne. Lubię schodzić na samo dno, ciężko popracować, zmęczyć się i zobaczyć ten normalny świat. To pomaga tworzyć warsztat, którym potem mogę się dzielić. 

Napisałem kilka zwrotek w piętnaście minut, ale to rzadkość. Raczej jestem raperem, który stara się to wszystko dopracować. Nienawidzę przypadkowych wersów, czasami nawet jedno słowo potrafię zmieniać przez miesiąc. Wiem o tym, że słuchacz na to nie zwróci uwagi, ale ja muszę mieć stuprocentową pewność, że to jest to i tak ma to właśnie brzmieć. Dużo mam takich numerów, które trwają w próżni, bo mi po prostu nie siedzą i nie wiem co w nich zmienić. To jest długa droga, by wypracować wszystko tak, by być w pełni zadowolonym z kawałka. 

Nie piję już trzy lata, ale nie odczuwam z tego powodu braku weny. Należę do tych osób, które wszystko, co robią, robią na sto procent. Tak też było z piciem. Byłem raczej z tych gości, którzy tańczyli na stołach, niż z tych leżących pod stołem. Oczywiście to był jakiś etap w moim życiu, robię też muzykę po to, by opowiedzieć takie historie, ale także po to, by nakierować młodych ludzi. Zależy mi na tym, by był w tym jakiś cel. Choć nie jestem autorytetem i nie chcę nim być, to jednak mam swój bagaż doświadczeń. Zrezygnowałem z imprezy, bo widziałem już wiele, wypiłem wszystko, co można było wypić, wziąłem wszystkie narkotyki i okazało się, że niczego w tym nie ma. To niszczy życie. Chwilę się wybawisz, potem wracasz do pustego domu i okazuje się, że nie masz z kim porozmawiać, nie masz przed kim się otworzyć.

Jak przyszedł moment, w którym stwierdziłem "ja nie piję", to wszyscy moi znajomi mnie wyśmiali. Z gościa, który dzwonił non stop do każdego, że jest melanż, który miał drinki na swoją cześć w kilku lokalach, nagle staje się abstynentem. Wtedy okazało się, że nagle tych znajomych pozostaje garść. Ci ludzie, którzy z tobą pili, nie potrafią zamienić kilku zdań na trzeźwo. Telefon przestaje dzwonić i nikt nie chce wyjść na kawę. To jest cena takich decyzji, ale podjąłem ją świadomie i jestem zadowolony. 

Do tej pory staram się unikać środowiska, które może mnie skłonić do picia i przypomnieć, jak można się bawić po alkoholu. Przez te trzy lata nauczyłem się znajdować takie miejsca, które są bardziej przyjazne dla osób niepijących. Nie chodzę po pubach, nie bywam na imprezach i unikam zakrapianych spotkań. Minęło tyle czasu, a niektórym znajomym zdarza się mnie zapytać, czy nie pójdę z nimi na piwo, ale pogodziłem się z tym i trzymam się w swoim postanowieniu.

Premiera mojej poprzedniej płyty to był lekki gruz, tzn. tworzyłem ją w czasie pandemii, straciłem wtedy pracę i przestałem się spotykać z dziewczyną. W pewnym momencie dopadł mnie kryzys. Powiedziałem sobie: "Ja pierd*lę, co się jeszcze może wydarzyć?". Okazało się, że wszystko zmieniło się w moment. Trafiłem na wspaniałą kobietę, z którą teraz jestem, udało mi się muzycznie rozwinąć i znaleźć inne stanowisko. Widzisz, wszystko mija i w miejscu starych rzeczy, zaraz pojawiają się inne. Bardzo zainspirowało mnie również zdjęcie fotografa Sama Gregga, które przedstawia starszego pana, który ma to wytatuowane na klatce piersiowej. Wtedy stwierdziłem, że tak będzie nazywał się mój kolejny album. Historia jest o tyle ciekawa, że jak już mieliśmy to mniej więcej przygotowane – wtrącę tylko, że sam mam taką dziarę – to pojechałem do Neapolu z dziewczyną. Chciałem wejść w ten włoski klimat, ale bardziej z perspektywy obserwatora tego życia codziennego, nieturystycznego. W pewnym momencie, gdy poszliśmy się opalać, rozejrzałem się po okolicy i moją uwagę przykuł jeden facet. Myślę: "Kur*a, skądś kojarzę gościa". Okazało się, że na przeciwko mnie siedzi gość ze zdjęcia. Niesamowite jest to, że całe to zdarzenie zostało jakoś przyciągnięte przeze mnie.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Sam Gregg (@samalexandergregg)

Przez dobrą godzinę zastanawiałem się, co zrobić. Nie wiedziałem, czy po prostu podejść i poprosić o zdjęcie, czy jednak jakoś tam bardziej opowiedzieć tę historię. W końcu podszedłem, powiedziałem: "buongiorno" i starałem się przekazać, że jest moją inspiracją itd. Angielskiego nie kumał, to są ciężkie koty, trafiłem na miejscówkę localsów, którzy siedzą tam godzinami, spędzają razem czas, łowią ryby, mają małe harpuniki przy kostce...

Zrobiłem, pewnie. Myślę, że wykorzystamy je podczas premiery płyty. W ogóle okazało się, że ten gość zyskał dużą popularność i często wrzucają go teraz na różne Instagramowe profile. Tutto passa, tak sobie wymyśliłem, choć z Włochami nie mam za dużo wspólnego, oprócz tego, że lubię włoskie marki i włoskie jedzenie.

To trudny kawałek dla mnie, bo mówię w nim o tym, że takie sytuacje związane z piciem i imprezami trochę pozbawiają człowieka duszy. To odnosi się mocno do mojej przeszłości, co też czasami nie wspomina się łatwo, ale bardzo lubię ten numer. Ludzie mogą docenić takie rzeczy, bo są mocno emocjonalne i też niektórzy pewnie w jakiś sposób się z tym utożsamiają. Zawsze podziwiałem Pezeta za to, że ma wyjątkowo trafne, często miłosne i romantyczne rzeczy, a opisanie czegoś takiego to naprawdę sztuka. 

Tak, Pezet dograł mi się do kawałka "Mainstreet". Mamy wspólny kawałek "Mainstream" na moim poprzednim albumie, później wymyśliłem sobie tytuł "Mainstreet", zresztą początkowo tak miał się krążek nazywać, ale wrzuciliśmy jednak taką kontynuację w numerze. Jestem trochę "Main", ale jestem również trochę "street". 

Nie wiem, gdzie ja jestem. Nie zastanawiam się nad tym za bardzo. Zależy mi na tym, by dawać ludziom jakościową muzykę i żeby mówić o czymś, co jest dla mnie ważne. Dzielę się cząstką życia i staram się opowiadać swoje historie. W związku z tym na albumie pojawi się dużo storytellingów...

Zdarza mi się wchodzić w sytuacje, które są niebezpieczne. Lubię takich ludzi, którzy swoje przeżyli i opowiadają rzeczy, które mogą wydawać się wręcz nieprawdopodobne. Dość często rozmawiam z osobami, do których nikt nie podchodzi na ulicy. Robię to po to, by lepiej zrozumieć mechanizmy kierujące ludźmi, ale nie wykorzystuję tego w nachalny sposób. Czasami jednak podczas takich rozmów trafiasz na temat, który możesz poruszyć w swoich numerach. 

Sporo. Często opisuję sytuacje, w których byłem ja, w których byli moi koledzy. Ja też często specjalnie wchodzę w takie miejsca i spotykam się z ludźmi, którzy mogą mi coś opowiedzieć. Nie ma jednak na to reguły, to się po prostu dzieje.

Nie korzystam i nie chcę. Nie interesuje mnie opieranie swojej twórczości na sławniejszych znajomych. Oczywiście mam z nimi świetny kontakt, ale ogranicza się do prywatnych relacji. Zresztą, może to przez to, że pożyłem już trochę i inaczej patrzę na świat.

Trzydzieści trzy, ale nie jest ważny wiek, a doświadczenie. Marek Dyjak powiedział kiedyś: "Wiek drzewa nie mierzy się po ilości słojów, lecz po ich grubości". Coś w tym musi być. Znam ludzi po pięćdziesiątce, którzy są idiotami. Znam też małolatów, którzy zarabiają ogromne pieniądze i mają bardzo poukładane w głowie. Wiek to tylko czas, który możesz wykorzystać lub możesz go zmarnować. Ja zmarnowałem dużo czasu i teraz pracuję nad tym, by to nadrobić i bardziej się rozwinąć. Takie podejście też towarzyszy mi podczas tworzenia. Gdybym stwierdził, że te rzeczy, które pojawią się na najnowszej płycie, będą gorsze od tych z poprzednich albumów, to bym ich nie wypuszczał. 

Powiem tak, ja jestem mega wybredny, jeśli chodzi o muzykę i to jest rzecz, którą ja bym chciał usłyszeć w polskim rapie. Nie mam jednak co do niej oczekiwań. Nie wiem, czy to pierdo*nie czy nie pierdo*nie i nie chcę męczyć sobie głowy tym, ile płyt się sprzeda i ile wyświetleń będą miały poszczególne numery. Album już mi dużo dał. Raperzy, których znam, uważają go za dobry i propsują. Kiedyś nigdy bym nie pomyślał, że będę robić jakieś rzeczy z Pezetem itd. To jednak chyba tak jest, że jak się na to nie silisz, robisz swoje i skupiasz się na pracy u podstaw, to w pewnym momencie zaczyna procentować. 

Staram się być skromny i skupiać się na pracy. Sukces lubi ciszę. Długo nie mówiłem nawet swoim najbliższym znajomym, że robię muzykę i traktowałem to jako dodatek. Dalej nie lubię o tym rozmawiać. Ja mogę z Tobą poruszyć ten temat, ale w relacjach prywatnych ja nie chcę tłumaczyć ludziom, jak to wygląda, czy kimś tam w tym rapie jestem i kto mnie spropsował. Nawet jeśli spotykam się z raperami, to najmniej rozmawiamy o muzyce.

Nie zapraszam ludzi po to, by wygenerować sobie wyświetlenia. Staram się dobierać sobie takich artystów, którzy mają ze mną coś do powiedzenia, mamy wspólne tematy i podobnie żyjemy. Ja jestem raperem z krwi i kości. Uważam, że mam dużo do przekazania i wiem, czego chcę w muzyce. Nie chce się wstydzić za rap. Dużo osób podchodzi do tego na zasadzie "o weź coś zarapuj" albo "dawaj jakiś fristajl". Nienawidzę tego kur*a. Jeśli ktoś rzeczywiście do mnie podchodzi i chce, bym robił z siebie pajaca, to mówię, by się pierd*lił. Ja to traktuję poważnie i to, co mówię słuchaczom, jest dla mnie ważne.

Wielokrotnie słyszałem, że mam podobny głos do Chady. Ludzie porównują mnie do wielu graczy. Niektórzy się za to obrażają, ale mi to zupełnie nie przeszkadza, wręcz przeciwnie – uważam, że to dobrze. Kiedyś sam chciałem być jak ten czy tamten, teraz z kolei nie mam wzorca w polskim rapie. Mam kilka takich zawodników spoza granic naszego kraju, ale nie będę zdradzał, kim oni są. Konsekwentnie sięgam gdzieś dalej, by na starość nie być jak ci zgorzkniali goście, którzy mają po kilka tysięcy wyświetleń i próbują mówić, że kiedyś to był rap. Ch*j z tym kto jaki robi rap. Ważne, by robić taką muzykę, jaką się chce. Jeśli do tego przychodzą słuchacze, to znaczy, że robisz to dobrze. 

Pewnie. Pierwszy na myśl przychodzi mi Włodi, z którym zresztą chcę nagrać numer i poruszyliśmy już ten temat. Według mnie, jest mega inteligentnym facetem i ma szeroki światopogląd, co mi imponuje. Ja często tam mam, że sobie sprawdzam np. wywiady z raperami, patrzę na ich wypowiedzi. Jeśli ktoś nie ma nic do powiedzenia, nie przeczytał żadnej książki, a jedyny film, jaki obejrzał, to Kac Vegas, to nie będę go słuchał, nawet jeśli jest mistrzem świata wśród raperów. Jeśli poza tym jest głupi i nie ma nic do powiedzenia, to dla mnie jest skreślony. Palucha też tu mogę wymienić, którego poznałem i który jest totalnie normalnym, w porządku gościem. Wiadomo, że Pezet, Małolat też, Avi. Pewnie mógłbym tutaj jeszcze kilku raperów wymienić.

Album "Tutto Passa" będzie dostępny na winylu? Pytam, bo sam kolekcjonuję, a chętnie przygarnąłbym taki egzemplarz.