Drapieżny ptak

Jak dobry jest F—22 Raptor — po polsku „Drapieżny ptak” — najnowszy, najnowocześniejszy i najdroższy samolot myśliwski na świecie? Podczas tygodniowych ćwiczeń US Air Force, które odbyły się w czerwcu 2006 roku nad Alaską, kilkanaście Drapieżnych Ptaków w symulowanych pojedynkach zestrzeliło 144 (słownie: sto czterdzieści cztery) F—15, F—16 i F—18 bez strat własnych.Tak, ten samolot jest całkiem niezły...

SŁUŻBA
Sztabowcy z Pentagonu wymarzyli go sobie w latach 80. XX wieku, kiedy okazało się, że nowe sowieckie myśliwce (MiG—29 i Su—27) są równie dobre, jak amerykańskie „fajtersy”. Wprawdzie zimna wojna szybko się skończyła, ale nie przerwało to prac nad supermaszyną. Pierwszy prototyp myśliwca piątej generacji (YF—22) oderwał się od ziemi w 1990 roku, pierwszy oficjalny F—22 Raptor uniósł się w powietrze w 1997 r.
Pod koniec 2005 roku Drapieżny Ptak formalnie wszedł do służby w Siłach Powietrznych USA. I od razu pobił rekord. Jego cenę oszacowano na 133 mln dolarów, a wliczając koszty badań i rozwoju technologii — na ponad 354 mln dolarów za sztukę! Nawet przy obecnym podłym kursie dolara oznacza to w przeliczeniu odpowiednio 345 oraz 920 mln złotych polskich za jedno latające F—22. No, ale z tej kwoty Raptor jest wart każdego centa.

STEALTH
„Ten samolot na długie lata zapewni nam dominację w powietrzu w każdym miejscu na świecie” — powiedział niedawno gen. Burt Field, dowódca 1. Skrzydła Myśliwskiego US Air Force. „Za 50 lat dalej będziemy latać na F—22” — dodał gen. John Bradley, dowódca amerykańskiego lotnictwa. I pewnie obaj mieli rację, bo niektóre elementy Raptora są nie z XXI, lecz raczej z XXII wieku. Samolot jest praktycznie niewykrywalny dla radaru, a także dla czujników podczerwieni, akustycznych i radiowych. Zapewnia to m.in. tytanowo—kompozytowy kadłub o futurystycznym kształcie, który jest pokryty substancją pochłaniającą fale radarowe. Z kolei dwa silniki F119 umożliwiają przekroczenie prędkości dźwięku bez użycia dopalaczy — co zmniejsza ślad w podczerwieni samolotu, a w dodatku oszczędza paliwo. Radar AN/APG—77 może śledzić kilkadziesiąt celów jednocześnie w każdych warunkach atmosferycznych w zasięgu 240 km! A całym tym sprzętem zarządzają dwa procesory CIP, z których każdy jest podobno dwukrotnie mocniejszy od słynnych superkomputerów Cray.

BROŃ
Jednak prawdziwa siła F—22 Raptor zamknięta jest w trzech skrytkach na uzbrojenie schowanych wewnątrz kadłuba samolotu. Takie rozwiązanie zapewnia utrzymanie funkcji stealth i nie przeszkadza w walce. Cała akcja strzelania — otwarcie skrytki, wysunięcie rakiety, odpalenie pocisku oraz zamknięcie schowka — zajmuje raptem 3—4 sekundy. Podstawową bronią myśliwską są rakiety powietrze—powietrze AIM—120 AMRAAM oraz AIM—9 Sidewinder (łącznie zmieści się ich osiem). Do bombardowania lądu służą przede wszystkim bomby JDAM ważące 450 kg i SDB 110 kg. Jak są skuteczne, pokazały ostatnie próby na poligonie: F—22 z wysokości 15 km i przy prędkości 1,5 Macha trafił w ruchomy cel na ziemi, który był prawie 40 km od niego! W tym towarzystwie zamontowane na stałe działko M61A2 Vulcan wygląda dość prymitywnie, ale jego 450 pocisków spokojnie wystarczy na podziurawienie paru samolotów, które podlecą zbyt blisko wkurzonego Raptora.

RESTART
Zdaniem większości ekspertów, nigdzie na świecie nie istnieje samolot ani rakieta ziemia—powietrze, które byłyby w stanie w równej walce pokonać F—22. No, chyba że Drapieżny Ptak sam sobie zrobi krzywdę... W lutym 2007 roku, podczas pierwszego przebazowania sześciu Raptorów do amerykańskiej bazy w Japonii, nagle nad środkiem Oceanu Spokojnego we wszystkich maszynach wysiadła elektronika. Padło wszystko — od nawigacji, przez systemy sterujące paliwem, po komunikację! Restart komputerów nic nie dał. Samoloty nie runęły do wody tylko dzięki towarzyszącym im latającym cysternom, które „za rączkę” doprowadziły je z powrotem do bazy na Hawajach. Co się okazało? Komputery F—22 nie były przygotowane na przelot przez... międzynarodową Linię Zmiany Daty. Przy innej okazji w jednym z nowiutkich Raptorów zacięła się po lądowaniu owiewka w kabinie pilota. Uwięzionego lotnika nikt nie potrafił uwolnić przez ponad pięć godzin. Zrobili to dopiero zwykli strażacy, którzy po prostu odcięli owiewkę piłami łańcuchowymi. Nic się nikomu nie stało, za 80 tysięcy dolarów kabinę  naprawiono, ale wstyd pozostał.

DANE TECHNICZNE
załoga: .................................1 pilot
rozpiętość skrzydeł: ............. 13,5 m
długość: .............................. 18,9 m
wysokość: ......................... .. 5,1 m
masa własna: ........................14,3 t
prędkość przelotowa: ......  .... 1,7 Ma
prędkość maks.: ............ ponad 2 Ma
pułap praktyczny: ..................15 km
zasięg bojowy: ..............   .....1500 km